Wie heeft de rechten op het banaan design van Andy Warhol?

Gepubliceerd op 16 januari 2012 om 10:56
Banaan van Andy warhol

De Amerikaanse Partnership “The Velvet Underground”  heeft voor de federale rechtbank in Manhattan een procedure aanhangig gemaakt tegen de stichting“The Andy Warhol Foundation For The Visual Arts, Inc.”

 

The Velvet Underground” (hierna ook: “VU”) is een vennootschap van de muzikanten John Cale en Lou Reed.  “The Andy Warhol Foundation For The Visual Arts, Inc.” (hierna ook “de Andy Warhol Foundation”) is de stichting die de nalatenschap van de in 1987 overleden kunstenaar Andy Warhol beheert, “The Andy Warhol Foundation For The Visual Arts, Inc.” (hierna ook “de Andy Warhol Foundation”).

 

Partijen strijden over de rechten op het banaan design (uit 1966) van de hand van de in 1987 overleden kunstenaar Andy Warhol, dat is afgedrukt op de elpeehoes van het debuutalbum van The Velvet Underground, getiteld “The Velvet Underground and Nico” (1967), dat als bijnaam “The Banana Album” draagt.

VU is de entiteit waarbinnen een groep muzikanten onder de naam “The Velvet Underground” optrad van 1964 tot 1973. Andy Warhol had vanaf 1965 actieve bemoeienis met de band. Hij creëerde naar verluidt destijds het banaan design, voorzien van de tekst “peel slowly and see”, met gebruikmaking van een element uit een advertentie.

VU heeft, zo luidt het verzoekschrift, bezwaar tegen het feit dat de Andy Warhol Foundation licenties heeft verstrekt aan derden (onder meer aan fabrikanten van Iphone en Ipad hoezen) voor het gebruik van het banaan design.

VU stelt dat de Andy Warhol Foundation inbreuk maakt op het beeldmerk van VU. De Andy Warhol Foundation betwist daarentegen het bestaan van enig beeldmerk van VU en zij beroept zich, op haar beurt, op haar (mogelijk) auteursrecht op het ontwerp van Warhol.

 

Rechtsgronden

In het verzoekschrift vordert VU, kort samengevat:

  1. een verklaring voor recht dat de Andy Warhol Foundation géén auteursrecht heeft op het banaan design;
  2. afdracht aan VU van eventuele door de Andy Warhol Foundation behaalde winsten en schadevergoeding voor de door VU geleden schade, de juridische kosten daaronder begrepen, en
  3. een verbod om verdere licenties te verstrekken;

VU voert daartoe aan dat het banaan design nooit met een zogenaamde “copyright notice” werd gepubliceerd, en daardoor in het auteursrecht vrije “public domain” terecht is gekomen.

Verder stelt VU dat het ontwerp voldoende onderscheidend vermogen heeft, en bovendien beschermingswaardige “secondary meaning” heeft verkregen waardoor het publiek het beeldmerk associeert met The Velvet Underground en diens reputatie. VU stelt meer dan 25 jaar licenties te hebben verleend op het beeldmerk. VU stelt voorts dat de Andy Warhol Foundation voor misleiding en onnodige verwarring over de herkomst van de producten die onder licentie worden vervaardigd zorgt, en bovendien op onrechtmatige wijze profiteert van de reputatie en goodwill van The Velvet Underground. Verder stelt VU dat de Andy Warhol Foundation meer dan genoeg alternatieve kunstwerken tot haar beschikking heeft om in licentie te geven. De keuze voor het verlenen van licenties op het gebruik van de “legendarische” banaan is bewijs dat de Warhol Foundation on onrechtmatige wijze “meelift” op de goodwill van de band, aldus VU.


Commentaar Oostwaard
Volgens advocate Paige Mills heeft VU een lastige zaak. VU heeft het beeldmerk kennelijk niet waardevol genoeg geacht om te registreren. Wat is dan haar schade? Bovendien: naar eigen stellingen is het beeldmerk tot dusverre gebruikt in het kader van de muziekuitvoeringen en voor wodka reclames. Het is maar de vraag of haar gepretendeerde rechten op het beeldmerk zich zover uitstrekken dat zij zich met succes kan verzetten tegen gebruik bij Ipad-hoezen. Verwarringsgevaar lijkt immers niet aan de orde. Mills vraagt zich af of de heren Reed en Cale wel zo blij moeten zin wanneer de eis slaagt. Het zou immers met zich meebrengen dat komt vast te staan dat iedereen de banaan design mag gebruiken, zolang het niet ziet op muziekuitvoeringen of wodka, met alle gevaren voor minder oorbare toepassingen van dien, aldus Mills.

Klik hier voor een kopie van de Complaint.

 

Auteursrecht: Deze bijdrage is onderzocht, geschreven en gepubliceerd voor de Blog over Kunstrecht van Oostwaard via oostwaard.com/kunstrecht. Het auteursrecht op deze bijdrage berust bij Oostwaard. Het is, anders dan het delen of plaatsen van een link naar de bijdrage, niet toegestaan deze bijdrage (al dan niet in bewerkte vorm) te verveelvoudigen en/of openbaar te maken, behoudens schriftelijke goedkeuring door Oostwaard. Het is niet toegestaan het materiaal te gebruiken in een context waarvoor deze niet bedoeld is. De gebruiker vrijwaart Oostwaard voor eventuele aanspraken van derden naar aanleiding van gebruik van het betreffende materiaal.